Dit jaar neem ik me maar eens voor om geen goede voornemens te maken :). Er is ook nog niet zo heel vaak iets terecht gekomen van de goede voornemens die ik op 31 december had in mijn leven.
Goede voornemens en zelfafwijzing
Goede voornemens zijn vaak boodschappen van onze ingeslikte ouders (superego) aan het adres van ons innerlijke kind. De term ‘Superego’ werd door Freud geïntroduceerd. Simpel gezegd wordt het superego gevormd door het proces van internalisering van de beschuldigende stem van de ouders. Als we volwassen zijn, hebben we onze ouders niet meer nodig om onszelf binnen de lijntjes van het leven te houden. Dat kunnen we dan inmiddels héél goed zelf, via superego, de altijd beschuldigende en bestraffend opgestoken vinger. En het innerlijke kind in ons, is de eeuwige schuldige.
Als we volwassen zijn, ervaren we superego als een stem van onszelf. Aan onze buitenkant is er niet zo heel veel van te zien. Maar in onze binnenwereld worden er heel wat gevechten geleverd tussen superego en het innerlijke kind.
En dat kind kan in feite maar 2 kanten op: braaf gehoorzamen of in de contramine. Meer repertoire heeft het niet. En het nare is dat superego nooit, maar dan ook nooit tevreden is. Dus als het kind in ons braaf gehoorzaamt, heeft superego daar óók een oordeel over. Het is NOOIT goed! Je bent NOOIT goed!
Ik vermoed dat het daarom bijna altijd slecht afloopt met de goede voornemens. Uit enquêtes blijkt dat 88% van de goede voornemens niet uitgevoerd worden. De innerlijke overtuiging nooit goed (genoeg) te zijn, is gewoonweg geen fijne stimulans om tot bloei te komen.
Is het dan onzin om goede voornemens te hebben, om het anders of beter te willen doen in je leven?
Ik denk van niet. Maar het is wel belangrijk om te zien vanuit welke motivatie je dit wilt. De kern van onze identiteit is onze zelfafwijzing. Het is door deze zelfafwijzing dat onze ware natuur, die volmaakt is in zichzelf, voor ons onzichtbaar blijft.
Tegenstrijdige berichten
Als je blijft luisteren naar superego, blijf je jezelf afwijzen. En omdat je ontevreden over jezelf bent, moet je veranderen, verbeteren, vernieuwen.
Is je al eens opgevallen hoe vernuftig de media op dit mechanisme inspelen? Als ik naar mezelf kijk, zie ik hoe ik altijd “bewusteloos” ben meegegaan in de bewegingen die de media ons voorhouden. Op 1 januari zijn de Kerstbelletjes en familiediners in één klap van de tv en uit tijdschriften verdwenen. Op 1 januari zijn de beelden gevuld met slank en bruin en zie je erg veel mensen joggend afgebeeld. We gaan weer voor onszelf en moeten massaal afvallen, gezond eten, de feestdagen eraf sporten, onze zomervakantie alvast boeken en singles moeten op zoek naar een levenspartner (want alleen is maar alleen). Op 1 januari zijn we ineens in een andere wereld beland. De wereld van gezond, fris, nieuw!
Massaal wagen we een nieuwe poging, hopend op een beter jaar, leuker, gezelliger, afwisselender. We zijn namelijk nog niet goed zoals we zijn, we moeten eerst nog 3 kilo (of 30) kwijt, leukere hobby’s hebben, liever zijn voor onszelf.
En wat is het moeilijk om me niet mee te laten slepen in dit hele gebeuren.
Zolang ik verstrikt ben in mijn zelfafwijzing via de boodschappen van superego (en ook de media) ben ik niet vrij. Want in dit spel is het natuurlijk helemaal niet de bedoeling dat ik echt afval of meer ga lezen. Het is de bedoeling dat ik me dit blijf voornemen maar er niet in slaag. Dát is de bedoeling. Ik moet een slecht klein kind blijven dat aan zichzelf moet blijven sleutelen. Want ik ben niet goed (genoeg).
Zelfacceptatie
Steeds opnieuw kan ik me realiseren dat ik geen strenge ouder ben en óók geen kind. Ik ben een volwassen vrouw en ik ben vrij. Mijn ware aard is volmaakt in zichzelf. En vanuit dat “weten” vind ik het fijn om te kijken naar mijn leven maar dan zonder de zelfafwijzende actieplannen en verbeterprojecten. En vanuit dat “weten” vind ik het fijn om steeds vaker en meer verantwoordelijkheid te nemen voor mijn eigen leven.
Eef Bruggink
